Szanowny Panie
  • z odrobiną przesadnej troski o adresata
    22.06.2015
    22.06.2015
    Szanowni Państwo,
    chciałem zapytać, jak daleko sięgają językowe zwyczaje grzecznościowe. Czy kiedy używamy w korespondencji takich zaimków jak my, wy, nasz, wasze, to powinniśmy zapisywać je wielką literą, jeśli zawiera się w nich osoba adresata? Wydaje mi się, że tak. Spotkałem się też np. z formą Was Obu, ale tutaj druga wielka litera zdaje mi się przesadą.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • zombie
    25.06.2012
    25.06.2012
    Szanowni Państwo,
    będę wdzięczny na rozwianie kilku wątpliwości związanych z wyrazem zombie:
    1. Czy powinno się go zapisywać po angielsku, czy też w postaci spolszczonej, zombi?
    2. Czy należy go odmieniać?
    3. Jak powinno się go zapisywać w liczbie mnogiej? Z angielska, zombies, czy nieodmiennie, jak w liczbie pojedynczej?
    4. Jaki to właściwie jest rodzaj, męski czy nijaki? Ten zombie czy to zombie? Zombie szli czy Zombie szły?
    Serdecznie pozdrawiam
    M.
  • Zrób, proszę!
    26.02.2020
    26.02.2020
    Szanowni Państwo,
    zwracam się z uprzejmą prośbą o wyjaśnienie, czy wydawanie komuś polecenia w sposób przynieś, proszę, wyślij, proszę, kup, proszę jest poprawną formą trybu rozkazującego w języku polskim? Zastanawiam się, czy nie jest to bezmyślna kalka z języka angielskiego. Czy nie powinno się powiedzieć proszę przynieść, proszę wysłać, zamiast silić się na pozę bycia uprzejmym?
  • zwracanie się po imieniu

    22.11.2020
    22.11.2020

    Czy w polskiej kulturze w relacji dorosły uczeń-dorosły nauczyciel można zwracać się do siebie po imieniu? Mam na myśli np. lekcje indywidualne, uczeń i nauczyciel są w podobnym wieku (uczeń/kursant, nauczyciel/lektor).

    Ja właśnie w ten sposób zwracam się do moich uczniów i oni do mnie też, ale wielu nauczycieli twierdzi, że to niezgodne z polską kulturą, tradycją, że to moda, wpływ kultury anglosaskiej itd. Oczywiście w środowisku np. uniwersyteckim sama wolę formę oficjalną, ale mam na myśli właśnie środowisko szkół prywatnych i nauczanie indywidualne.

    Moim zdaniem jak najbardziej zgodne z polską tradycją jest przechodzenie na "ty" dwojga dorosłych ludzi, jeśli oboje wyrażą zgodę. W dyskusji z innymi nauczycielami próbuję zawsze zwracać też uwagę na to, że etykieta językowa i oficjalność/nieoficjalność to nie jest system zero-jedynkowy, jednak nadal jest spora grupa nauczycieli, których moje argumenty nie przekonują.

  • zwrot czy wyrażenie?
    6.07.2009
    6.07.2009
    Szanowni Państwo!
    Piszę pracę magisterską i zastanawiam się, czy świadczenie usług to zwrot, czy też wyrażenie.
    Z poważaniem,
    AK
  • źrzeć i źrzenica
    30.06.2009
    30.06.2009
    Szanowni Państwo!
    Zainteresował mnie czasownik źrzyj z wiersza Prorok Aleksandra Puszkina w tłumaczeniu Juliana Tuwima: „Prorocze! wstań! i źrzyj! i twórz!”. Czy słusznie przypuszczam, że czasownik ten we współczesnej mowie brzmiałby przejrzyj? W innym wersie wiersza jest mowa o źrzenicach, które „przeźrzały wieszczo chwili onej”, stąd moje domysły. Proszę o odpowiedź.
  • żałosny

    8.10.2022
    8.10.2022

    Szanowna Pani,

    oglądałem niedawno film dokumentalny o ataku atomowym na Hiroszimę i Nagasaki. Jeden z ocalałych relacjonował: „Na ulicach leżały żałosne ciała martwych”. Czy przymiotnik „żałosny” nie jest nacechowany negatywnie? Nie wyraża pogardy? Nakazuje się wstydzić? Czy czując szczere współczucie wobec uczestnika wypadku samochodowego, wypada powiedzieć, że wygląda żałośnie? Intuicja podpowiada mi, że mógłby poczuć się urażony. Czy znaczenie tego słowa zmieniło się?

  • że by czy żeby?
    4.09.2007
    4.09.2007
    Szanowni Państwo!
    Ostatnio nieźle się nagłowiłam – i nadal głowię – nad pewną kwestią z tekstu, który otrzymałam do zredagowania. Otóż pisze tam tłumacz: „Jestem pewien, że byśmy się dobrze zrozumieli” czy też „Stałoby się tak; wiedziała, że by się stało”. Chodzi mi o to że byśmy i że by. Słownik interpunkcyjny dopuszcza pisanie by oddzielnie po spójniku, ale w nieco innych przypadkach. Jak jest w tych przytoczonych przeze mnie przykładach? Razem czy osobno?
    Iwona Michałowska
  • Żelazko jak Kościuszko
    1.12.2011
    1.12.2011
    Szanowni Państwo,
    chciałabym najpierw podziękować za wyczerpującą odpowiedź na moje wcześniejsze pytanie. Teraz mam kolejne. Jak odmieniać nazwisko Żelazko (np. Jan Żelazko)? Czy tak jak Kościuszko, czy też jak rzeczownik pospolity żelazko?
    Z poważaniem
    R. Gorońska
  • Żel o zapachu

    31.01.2022

    Szanowni Państwo,

    na jednym z portali społecznościowych, w grupie poświęconej kwestiom językowym, co pewien czas pojawia się dyskusja na temat wyrażeń takich jak np. żel do mycia ciała o zapachu malinowym. Czy taki zapis jest prawidłowy? Czy może należałoby tu postawić przecinek: żel do mycia ciała, o zapachu malinowym? Czy przy braku przecinka sformułowanie o zapachu malinowym należy uznać za odnoszące się do ciała?

    Katarzyna

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego